Eind 2012 begonnen we met een leeg veld op Strijp-S en de vraag: hoe zou jij hier willen wonen? Ruim 1.000 mensen pakten deze kans en dachten mee. Tijdens bijeenkomsten en online gaven zij vorm aan het DNA, het ontwerp, de woningen, de gezamenlijke ruimtes en het samen leven op SPACE-S. Met als resultaat: een mix van 402 woningen en een hechte groep bewoners! Tussen november 2016 en juni 2017 kregen alle bewoners de sleutel.
Zo werkten we klantgestuurd
Vanaf het begin werkten we klantgestuurd. Vanaf 0. Dus niet eerst een gebouw en dan bewoners, maar eerst bewoners en dan samen ontwikkelen. Geïnteresseerden noemden we vanaf het begin bewoners. Sommige mensen waren dus al ruim 4 jaar voordat zij de sleutel kregen een bewoner!
De keuzes van bewoners bepaalden hoe SPACE-S eruit zou gaan zien. De gevels van de gebouwen, de plattegronden, de inrichting van het groen, de onderhoudskosten en de gezamenlijke ruimtes, overal dachten de bewoners over mee.
Matspunten: geen inschrijftijd maar betrokkenheid
Door mee te doen aan bijeenkomsten, inspiratie te delen via Facebook of met eigen initiatieven verdienden bewoners Matspunten. Het aantal Matspunten bepaalde de volgorde van het reserveren van een woning. Joep had 62 Matspunten en mocht als eerste kiezen! De Matspunten zijn vernoemd naar de 500ste Facebookvriend: Mats.
Online en offline meedoen met SPACE-S
Bewoners konden op allerlei manieren meedenken. Dit zijn de belangrijkste werkvormen:
Facebook: bewoners deelden ideeën en moodboards als voorbereiding op bijeenkomsten en gingen online met elkaar in gesprek;
LAB's: bijeenkomsten waarin we een onderwerp uitwerkten in wensen, ideeën en plannen.
Collected's: deze bijeenkomsten kwamen na de LAB's en hierin maakten we samen keuzes. Later presenteerden Workspaces de voortgang;
Workspaces: kleinere groepen bewoners die met een onderwerp aan de slag gingen. Bijvoorbeeld groen of het online platform;
Huiskamer: bewoners organiseerden eens per maand zelf deze bijeenkomst om elkaar beter te leren kennen en om zelf aan verschillende onderwerpen te werken.
Maar er was nog veel meer! Excursies bijvoorbeeld, om inspiratie op te doen in andere buurten. En de Reserveringsweken, waarin bewoners alvast een woning konden reserveren. Bewoners organiseerden zelf ook van alles, zoals de stadscamping en een lunch voor de bouwvakkers. Zij maakten zelf een online platform om oproepen te plaatsen en informatie te delen.
Initiatief van bewoners: de stadscamping
Het leek de toekomstige bewoners leuk om een keer te gaan ‘proefwonen’ op SPACE-S, nog voordat de bouw begon. Dat is meteen een mooie manier om elkaar beter te leren kennen. Zo ontstond de stadscamping, voor één dag. Het initiatief haalde verschillende media. Maar belangrijker nog: het was een succes voor de bewoners! In de jaren erna werd de camping herhaald en een traditie was geboren.
Eind 2012 tot juni 2014: samen ontwerpen
De eerste jaren gingen de pioniers aan de slag met het ontwerp. Enthousiaste mensen die graag creatief mee wilden denken over wonen op Strijp-S en SPACE-S. Deze groep legde de basis en bepaalde het DNA. Hierin zijn een goede balans tussen samen en zelfstandig, flexibel en kaders en groen en stedelijk de belangrijkste pijlers.
Na het DNA gingen de bewoners aan de slag met de architectuur, de buitenruimtes, het ontwerp, de woningtypes en de plattegronden van deze woningen. In het ontwerp is de mix tussen groen en stedelijk goed terug te zien, met zowel industriële invloeden als groene hofjes. Ook kwam er een mix van woningen, verspreid door de gebouwen.
Het ontwerp en de gebouwen van SPACE-S
LAB Architectuur en buitenruimte
Hoe gaan de gebouwen eruit zien? En de hofjes? Wat is de uitstraling, de look & feel? Via Facebook deelden bewoners inspiratie, ideeën en oplossingen. In het LAB gebruikten we deze input om samen een moodboard te maken op de plattegronden. Het resultaat: één beeld over de kwaliteit van de buitenruimte waarin iedereen zijn eigen inbreng terugziet.
SPACE-S bestaat uit zeven blokken, met elk een eigen uitstraling. Aan de kant van Strijp-S staan hogere gebouwen, aan de kant van de Schootsestraat staan lagere gebouwen. Zo sluit SPACE-S aan beide kanten aan op de omgeving. Tussen de blokken liggen groene hofjes en op drie daken zit een daktuin. Onder SPACE-S zit een parkeergarage, waar bewoners een parkeerplaats kunnen huren.
Woningen op SPACE-S
Bewoners vroegen om een mix van woningen. Die is er gekomen! Er zijn woningen voor alleenstaanden en stellen, voor gezinnen, voor studenten, voor ondernemers en voor jongeren die wonen met begeleiding.
SPACE-S heeft deze woningtypen:
Appartementen met 1, 2 of 3 slaapkamers
Lofts in verschillende afmetingen
Studio's voor studenten
Kamers in groepen voor studenten
Woon- en werkcombinaties
Appartementen voor jongeren van Futuris
Een groep zelfstandige woningen met gezamenlijke ruimte voor Plu-S
De meeste woningen hebben een lage huurprijs, waar ook mensen met een lager inkomen terecht kunnen.
LAB Plattegronden
Bewoners wilden graag verschillende typen woningen. De vraag bij dit LAB: ‘Hoe groot moeten de verschillende woningen zijn?’. Met grote piepschuimmuren en attributen van karton konden bewoners zelf schuiven, passen en meten. Zo kregen zij een goed gevoel bij de ruimte, konden zij ideeën over de ruimte en indeling delen en konden ze ervaren welk type woning bij hen past.
Juni 2014 tot mei 2015: voorbereiding bouw
In juni 2014 was het ontwerp klaar! Dat presenteerden we op de Grande Finale in het NatLab. Bewoners omarmden het ontwerp als dé plek waar zij willen wonen. Daarna werd het ontwerp uitgewerkt en werden de vergunningen aangevraagd. Bijzonder in deze periode: we tekenden de overeenkomsten met Plu-S en Futuris, zodat ook jongeren met een beperking een plekje op SPACE-S kregen.
Collected Grande Finale ontwerp
De presentatie van het ontwerp was een interactieve beleving! Bewoner Tim van der Grinten zette het ontwerp in game-software en maakte een virtuele wandeling door SPACE-S. Zo kregen bewoners een 3D-tour door hun nieuwe buurt, op groot scherm in het NatLab. Tegelijk vertelde een bewoner over de keuzes en afwegingen van het ontwerp. We vroegen bewoners of het ontwerp voldeed aan hun wensen. Daarop was het antwoord volmondig ‘JA’!
Intussen werkten bewoners verder aan de invulling van de gemeenschappelijke ruimtes en de individuele keuzes voor de woningen. Het was tijd voor de eerste Reserveringsweek, waarin bewoners een woning konden reserveren. Met meteen daarna de eerste Burendag! Ook deden bewoners mee aan de Dutch Design Week en bliezen zij de Huiskamer nieuw leven in.
Plu-S: een wooninitiatief voor jongeren met beperking
Plu-S is een initiatief van een groep ouders van tien jongeren met een beperking. Zij zochten een plek voor hun kinderen om zelfstandig te kunnen wonen, maar wel met begeleiding. Met deze vraag kwamen zij bij SPACE-S terecht. Samen konden we een fijne plek maken voor de jongeren! Elke jongere heeft een eigen appartement, er zijn gezamenlijke ruimtes én er is begeleiding.
Gezamenlijke ruimtes op SPACE-S
Naast een eigen plek vinden bewoners gezamenlijk plekken belangrijk. Om elkaar te ontmoeten. Dat kan nu in het buurthuis bijvoorbeeld, of in de woonkamer met logeerkamer. Ook zijn er 2 serres die grenzen aan daktuinen. Er is een grote daktuin met kruidentuin en tussen de gebouwen liggen groene hofjes. Er zijn gezamenlijke wasmachines en studenten delen een grote fietsenberging.
Mei 2015 tot juni 2017 - bouw & sleutels
En toen ging de bouw eindelijk van start! In mei 2015 vierden we samen de start van de bouw, waarbij we de gebouwen met lijnen op het veld hebben uitgezet. Zo konden bewoners alvast 'in' hun eigen woning gaan staan. Ook sloegen we symbolisch de eerste palen in de grond.
Bewoners waren enorm betrokken bij de bouw. Zij deden bijvoorbeeld enthousiast mee aan een prijsvraag om in de hoogste kraan te mogen. Ze organiseerden veel zelf, zoals een lunch en paaseieren verstoppen voor bouwvakkers. Twee bewoners maakten regelmatig foto's van de bouw en bewoner Dominic maakte er een serie filmpjes van.
Bewoners werken samen aan het wonen op SPACE-S
Tijdens de bouw werkten de bewoners vooral in Workspaces aan allerlei onderwerpen. Bijvoorbeeld de inrichting van het groen, een digitaal platform, de manier van verhuren na de eerste huurders, er werd een bewonerscommissie opgericht en we maakten samen plannen over het beheer. Kortom: bewoners werkten het samen leven op SPACE-S uit. Zelf, met ondersteuning van Woonbedrijf.
Eigen woning op SPACE-S
Na het reserveren van een woning konden bewoners keuzes maken voor hun woning. Bijvoorbeeld welke tegels er in de badkamer en keuken moesten komen en welke keukenkasten ze wilden. Ook zochten bewoners elkaar op om gezamenlijk met korting de vloer in te kopen.
Eindelijk was het zover in november 2016: de eerste bewoners kregen de sleutel! Ongeveer tegelijk vierden we dat we het hoogste punt bereikt hadden. SPACE-S veranderde geleidelijk van bouwplaats naar een échte woonwijk. In juni 2017 had iedereen de sleutel. Dat sloten we natuurlijk af met een feestje georganiseerd door bewoners.
SPACE-S als voorbeeld van co-creatie
Zo veel inspraak van bewoners als bij SPACE-S, dat is nieuw. Voor Woonbedrijf, maar ook daarbuiten. We gingen de uitdaging aan een hebben er enorm veel van geleerd. Bijvoorbeeld dat bewoners niet vertragen maar juist versnellen. En dat zij geen onhaalbare dingen vragen, omdat ze beseffen dat ze daar zelf voor betalen. SPACE-S is ontwikkeld zonder over de grenzen van tijd en budget te gaan.
De bewoners zijn heel betrokken bij hun nieuwe buurt en buren. SPACE-S is écht van de bewoners. Zo voelt dat ook. Bewoners zetten zich in voor hun buurt en er was al vriendschap nog voor de eerste steen werd gelegd.